Co to jest bilans? Co powinno się w nim naleźć i jak go przygotować?

Prawidłowe funkcjonowanie przedsiębiorstw czy organizacji zależy od wielu czynników (aktywa, koszty, kapitał, informacje). Przede wszystkim musimy wyróżnić kapitał i koszty. Odpowiednie dbanie o finanse i koszty firmy pozwala na płynność firmy w ciągu roku. Dodatkowo pozwala na rozwój działalności.

Czym jest bilans? Jakie są elementy bilansu?

Bilans jest jednym z elementów, które informują o majątku i wartości organizacji na dany dzień. Dzięki niemu poznajemy też aktywa, kapitał i koszty organizacji.

Sprawozdanie finansowe firmy

Aby poprawnie przygotować bilans firmy, trzeba go poprzedzić krótką analizą aktywów i pasywów działalności organizacji.

Bilans majątku muszą zrobić wszystkie firmy, które prowadzą księgi działalności. Dodatkowo, bilans działalności można rozumieć jako, uporządkowane zestawienie liczbowe zawierające informacje o wartości i majątku organizacji.

Zgodnie z art. 45 ust. 2 ustawy o rachunkowości:

sprawozdanie finansowe organizacji w roku składa się przede wszystkim z:

  • bilans,
  • rachunek zysków i koszty,
  • informacje dodatkowe. 

Sprawozdanie finansowe organizacji w roku musi zawierać powyższe jednostki.

Definicja bilansu organizacji. Czyli czym jest bilans? Jakie są elementy bilansu?

W Internecie można znaleźć mnóstwo odpowiedzi na to, co to jest bilans działalności organizacji. Niemniej jednak warto skupić się na dogłębnej charakterystyce, która łatwo odpowie na to pytanie.

Czym jest bilans organizacji?

Bilans jest jednym z obowiązkowych elementów sprawozdania finansowego. Są to informacje o majątku (aktywa).

Kiedy sporządzany jest bilans jednostki organizacji?

Sporządzany jest na konkretny dzień i i przedstawia majątek firmy i należności (aktywa) oraz źródła jego finansowania (koszty). Jest sporządzany na konkretny okres. To odróżnia go m.in. od rachunku zysków i kosztów jednostki, czy rachunku przepływów pieniężnych. Często mówi się kolokwialnie, że bilans jest swego rodzaju fotografią jednostki na dany dzień roku.

Bilans sporządzany jest na koniec roku obrotowego, czyli takiego, który obejmuje 12 następujących po sobie miesięcy kalendarzowych. Najczęściej są one zbieżne z rokiem kalendarzowym.

Bilans sprawozdania finansowego – czemu jest konieczny?

Sprawozdania majątku jednostki organizacji to konieczność w świetle prawa. Dzięki niemu wiemy, jaki kapitał ma organizacja, znamy jej aktywa oraz koszty.  Pozwala to na określenie wartości organizacji.

Bilans organizacji – elementy i informacje

Zakres elementów, jakie powinien obejmować bilans w naszym kraju ściśle reguluje ustawa o rachunkowości.

Bilans powinien zawierać przede wszystkim:

  • informacje takie jak: nazwę i adres podmiotu,
  • moment bilansowy, czyli datę, wyceny aktywów i pasywów, ich nazwę oraz zawartość,
  • sumę aktywów i pasywów,
  • podpisy osób odpowiedzialnych za sporządzanie dokumentu.

Rodzaje bilansów jednostki organizacji

Wyróżniamy następujące rodzaje bilansu:

  • likwidacyjny,
  • krótkookresowy,
  • długoterminowy,
  • uproszczony,
  • sprawozdawczy,
  • publikacyjny,
  • otwarcia.

Podział bilansu organizacji

Wspomniano już wcześniej, że bilans dzieli się na aktywa i pasywa. Teraz trzeba się bliżej przyjrzeć tym częścią sprawozdania organizacji. Czyli jaka jest prezentacja aktywów i pasywów?

Bilans jest najczęściej przedstawiany w formie tabelek. Po lewej stronie tabelki znajdują się aktywa organizacji, a po prawej źródła finansowania, czyli koszty. Znajdzie się tu też sprawozdanie finansowe z poprzedniego roku.

Aktywa

Aktywa to inaczej to, co firma posiada. To majątek. Aktywa to nawet fizyczne rzeczy.

Pasywa

Są to inaczej koszty.

Aktywa organizacji (wartości majątku)

Z racji tego, że generalny podział obejmuje aktywa i pasywa, to nie sposób pominąć, jakie składniki wchodzą w każdy z poszczególnych elementów.

Co wchodzi w skład aktywów?

  • Aktywa trwałe (wartości niematerialne i prawne, rzeczowe aktywa, należności długoterminowe, długoterminowe rozliczenia międzyokresowe).
  • Aktywa obrotowe (zapasy, należności krótkoterminowe, inwestycje krótkoterminowe, krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe),
  • Należne wpłaty na kapitał (fundusz) podstawowy.
  • Udziały (akcje) własne.

Pasywa bilansu

Dzięki pasywom mamy informacje o źródłach finansowania aktywów. Innymi słowy, wiemy skąd wziął się kapitał. Zawierają one kilka charakterystycznych rzeczy.

Kapitał własny

W skład kapitału organizacji wchodzą: kapitał podstawowy, zapasowy oraz kapitał z aktualizacji.

Zobowiązania i rezerwy organizacji

  • Rezerwy na zobowiązania organizacji,
  • długoterminowe zobowiązania organizacji,
  • krótkoterminowe zobowiązania organizacji.

Zasady bilansu organizacji

Bilans jest częścią sprawozdania finansowego w roku. Jest niezwykle ważny dla funkcjonowania firmy.

Ponieważ bilans jest dużym dokumentem często stosuje się pewne zasady. Przede wszystkim należy stosować złotą regułę bilansową. Zgodnie z tą zasadą aktywa jednostki przedsiębiorstwa pokryte są w pełni kapitałem własnym.

Poza nią wyróżniamy kilka innych zasad.

Zasada jasności

Poprawia czytelność bilansu i przyczynia się do dostarczania odpowiednich informacji o np. aktywach jednostki.

Zasada ciągłości

Dzięki niej dane w bilansie zamknięcia o majątku nie różnią się od tych w bilansie otwarcia.

Zasada prawdziwości

Jest to odzwierciedlenie stanu faktycznego majątku jednostki organizacji. Czyli koszty, informacje o wartości, kapitał i aktywa.

Zasada netto

Dzięki niej ujmujemy w bilansie składniki majątkowe pomniejszone m.in. o odpisy amortyzacyjne jednostki.

Sporządzanie bilansu

elementy bilansu
Źródło: Pexels.com

Bilans organizacji sporządza się co roku:

  • na dzień zakończenia roku obrotowego,
  • na dzień poprzedzający zmianę formy prawnej organizacji,
  • także na dzień zakończenia działalności jednostki,
  • na dzień poprzedzający dzień podziału,
  • na dzień zakończenia likwidacji działalności.

Co ważne, bilans sporządza się najpóźniej w ciągu trzech miesięcy od daty zaistnienia tych zdarzeń w organizacji.

Który artykuł prawny mówi o sprawozdaniu majątku jednostki organizacji?

O sprawozdaniu majątku jednostki organizacji mówi artykuł 12 ust. 2.

Kto odpowiada za przygotowanie sprawozdania jednostki organizacji w roku?

Za przygotowanie sprawozdania organizacji odpowiada księgowość jednostki organizacji. To też wliczane jest w koszty i brane pod uwagę przy określaniu wartości organizacji.